Weet je, vanaf je achttiende noemt iedereen je volwassen. Je mag dan stemmen, autorijden, alcohol kopen en een lening afsluiten. Maar hier is het ding: ben je echt volwassen op je 18e? Volgens neuropsycholoog Barbara Braams van de Vrije Universiteit Amsterdam niet helemaal. In haar video voor de Universiteit van Nederland legt ze uit dat op die leeftijd je hersenen nog volop in ontwikkeling zijn, vooral het deel dat belangrijk is bij het controleren van impulsen en het remmen van ongewenst gedrag. Misschien moeten we dus die leeftijdsregels heroverwegen.
Vroeger dachten we trouwens wel dat je op je 18e volledig uitontwikkeld was. Maar dankzij MRI-scans kunnen we nu zien hoe de hersenen groeien en welke gebieden actief zijn bij verschillende taken. En wat blijkt? Op je 18e zijn je hersenen nog niet helemaal af. De grijze stof, waarin informatieverwerking plaatsvindt, neemt nog af na je 18e en het duurt tot ergens in de twintig voordat dit proces afvlakt. Bovendien ontwikkelen niet alle hersengebieden zich even snel. Zo is het beloningscentrum rond je 18e heel actief, terwijl de prefrontale cortex, die helpt bij het controleren van impulsen, nog niet volgroeid is. Dus ja, misschien moeten we eens kijken naar de leeftijdsgrenzen en nadenken of ze wel echt passend zijn.
Waarom je niet volwassen bent op je 18e!
This image is property of i.ytimg.com.
Inleiding
Vanaf je achttiende noemt iedereen je volwassen en krijg je meer vrijheden. Je mag stemmen, alcohol kopen, autorijden en een lening afsluiten. Echter, volgens neuropsycholoog Barbara Braams is dit een misverstand omdat je hersenen op die leeftijd nog volop in ontwikkeling zijn. In dit artikel gaan we dieper in op de redenen waarom je op je 18e nog niet volwassen bent en waarom leeftijdsgrenzen in wetten en regels mogelijk aangepast zouden moeten worden.
Grijze stof in de hersenen
Op je 18e zijn je hersenen nog niet volledig ontwikkeld. Uit onderzoek is gebleken dat het deel van de hersenen dat belangrijk is bij het controleren van impulsen en het remmen van ongewenst gedrag nog niet volgroeid is. Dit deel, ook wel de prefrontale cortex genoemd, bevindt zich in het voorste gedeelte van de hersenen. Ook de grijze stof in de hersenen, waarin informatieverwerking plaatsvindt, is nog niet volledig ontwikkeld op je 18e. Het volume van de grijze stof neemt af naarmate je ouder wordt en stabiliseert pas halverwege de twintig.
Ontwikkeling van het beloningscentrum en prefrontale cortex
Bij besluitvorming en het nemen van risico’s spelen twee belangrijke hersengebieden een rol: het beloningscentrum en de prefrontale cortex. Het beloningscentrum, dat actief is bij activiteiten waar je plezier aan beleeft, zoals eten, shoppen en seks, is op je 18e enorm actief. Dit verklaart waarom jongeren op die leeftijd vaak op zoek zijn naar beloning en gemakkelijker toegeven aan impulsen. Aan de andere kant is de prefrontale cortex nog niet volledig ontwikkeld en kan deze impulsen niet altijd voldoende remmen, waardoor jongeren vaker onverstandige beslissingen nemen.
Leeftijdsgrenzen in wetten en regels
In onze wetten en regels worden volwassenheid en leeftijd vaak aan elkaar gekoppeld, wat resulteert in leeftijdsgrenzen op verschillende terreinen. Deze leeftijdsgrenzen zijn echter niet altijd consistent en kunnen per land en zelfs per activiteit verschillen. Zo mag je bijvoorbeeld vanaf je 18e stemmen en een lening afsluiten, maar autorijden mag al vanaf je 17e. Het kritisch bekijken van deze leeftijdsgrenzen is daarom noodzakelijk.
Kritische kijk op leeftijdsgrenzen
Het proces van besluitvorming kan worden onderverdeeld in twee vormen: cold cognition en hot cognition. Cold cognition is een rationele afweging van voors en tegens, waarbij emotie niet of nauwelijks een rol speelt. Dit is iets wat jongeren al op jonge leeftijd goed kunnen. Een voorbeeld hiervan is het maken van een proefwerk. Aan de andere kant hebben jongeren nog moeite met hot cognition, waarbij beslissingen worden genomen op basis van emotie en directe beloning. Dit komt doordat de prefrontale cortex, die verantwoordelijk is voor het remmen van impulsen, nog niet volledig is ontwikkeld. Hierdoor kunnen jongeren gevoeliger zijn voor sociale druk en kunnen ze financiële problemen ervaren.
Financiële problemen bij jongeren
Het gebrek aan volwassenheid op je 18e kan ook resulteren in financiële problemen. Jongeren zijn vaak nog niet in staat om de gevolgen van hun financiële beslissingen op lange termijn te overzien. Ze kunnen gemakkelijk toegeven aan de verleiding van directe beloningen, zoals het kopen van dure schoenen op afbetaling, zonder na te denken over de financiële consequenties. Dit kan leiden tot schulden en financiële problemen op latere leeftijd.
Reflectie op leeftijdsgrenzen
Het is belangrijk om kritisch te kijken naar de verschillende leeftijden waarop je wel of niet bepaalde activiteiten mag uitvoeren. Hoewel stemmen bijvoorbeeld al mogelijk zou kunnen zijn voor je 18e, is het wellicht beter om op die leeftijd nog geen volledige verantwoordelijkheid te dragen als het gaat om geld en financiën. Daarnaast kan het heroverwegen van leeftijdsgrenzen ervoor zorgen dat jongeren beter beschermd worden tegen de negatieve gevolgen van onvolwassenheid.
Conclusie
Op je 18e ben je nog niet volwassen, ondanks dat de wet anders beweert. Je hersenen zijn op die leeftijd nog volop in ontwikkeling, met name het deel dat verantwoordelijk is voor het remmen van impulsen en het controleren van gedrag. Leeftijdsgrenzen in wetten en regels zijn niet altijd consistent en het heroverwegen van deze grenzen is belangrijk. Jongeren zijn gevoeliger voor directe beloningen en hebben vaak moeite met het nemen van verstandige beslissingen op basis van emotie. Daarnaast kunnen financiële problemen ontstaan doordat jongeren nog niet in staat zijn om de gevolgen van hun beslissingen op lange termijn te overzien. Het is daarom belangrijk om leeftijdsgrenzen kritisch te bekijken en aan te passen waar nodig, zodat jongeren beter beschermd worden tegen de negatieve gevolgen van onvolwassenheid.